CODEPENDENCY​

WAT IS CODEPENDENCY?

De term “codependency” betekent letterlijk vertaald “medeafhankelijkheid”. Men is verslaafd aan de liefde, bevestiging, goedkeuring van anderen. Men wil nodig zijn voor anderen. De eigen gevoelens en behoeftes worden opzij geschoven. Codependentie kan erg destructief werken vooral omdat het een progressieve aandoening is: het wordt in de loop van de jaren alsmaar intensiever. Niet alleen de geestelijke gezondheid komt dan onder druk te staan, maar ook de fysieke.

Codependency wordt beschouwd als een verslaving. De term werd voor het eerst gebruikt door de Amerikaanse schrijfster Melody Beattie in haar boek “Codependent No More” (1986). Volgens haar is een codependent persoon iemand die zich door het gedrag van een ander zodanig laat beïnvloeden dat hij/zij beheerst wordt door het verlangen het gedrag van die ander in de hand te houden. De behoefte om nodig te zijn voor een ander is zo groot dat men volledig gaat handelen volgens de verwachtingspatronen van die ander.

Omslag boek van Melody Beattie "Codependent No More" met afbeelding van losgekomen paardenbloempluisje. Geen codependentie meer. Leef je eigen leven.

Vaak hebben deze personen een laag zelfbeeld, geven ze zichzelf de schuld van allerlei zaken die fout lopen en hebben ze onrealistische verwachtingen. Ze hebben moeite met zaken die volgens hen niet perfect zijn. De codependent stemt zijn gedrag, gedachten en gevoel af op de ander, in de veronderstelling daarmee de ander te helpen.  

Meestal zijn mensen met codependentie opgegroeid in een disfunctioneel gezin (ouders met psychische problemen, met verslavingen, met een verstandelijke beperking…), waarbij de persoon als kind niet de normale warmte en veiligheid heeft gekregen.  Zij “overleven” binnen dat gezin. Vaak hebben deze personen als kind ook veel verantwoordelijkheid moeten dragen en was er sprake van rolverwarring “ouder versus kind”.  

Opmerking: codependency is breder dan relatieverslaafdheid. Als je relatieverslaafd bent, ben je ook codependent. Als je codependent bent hoef je daarom niet relatieverslaafd te zijn. Het woord relatieverslaving zegt het al, je bent verslaafd aan de ander. Je liefdesrelatie is een obsessie en je kunt niet meer zonder die ander leven. Als je dat toch probeert, heb je letterlijk last van ontwenningsverschijnselen en craving. Je gaat steeds terug naar die ander, ook al weet je dat die relatie uiteindelijk weer pijn en verdriet oplevert. Uit codependentie kan een ‘relatieverslaving’ ontstaan.

WANNEER HEB IK CODEPENDENCY?

In grote lijnen kun je zeggen dat als je voor je geluk of welbevinden afhankelijk bent van een ander, je codependent bent. Als je je eigen behoeftes en gevoelens negeert in het belang van de relatie, dan is dat codependent gedrag. We zijn codependent omdat we niet genoeg liefde voor onszelf voelen. We denken dat we van de ander afhankelijk zijn om liefde te ervaren. Herken je de volgende kenmerken bij jezelf ?

ONTKENNING

Je hebt de neiging je eigen gevoelens te ontkennen.  Je beschouwt jezelf als onbaatzuchtig en toegewijd aan het welzijn van anderen. Je eigen gevoelens doen er niet toe, je zwakt ze af of verandert ze in functie van de andere persoon.    

LAGE EIGENWAARDE

Wat anderen denken is belangrijker dan wat je zelf denkt.
Beslissingen nemen vind je daardoor lastigJe bent zeer kritisch en je vindt van jezelf dat je het nooit goed doet.  Van het krijgen van complimenten of cadeautjes word je ongemakkelijk.   

ONDERDANIGHEID

Je komt niet graag op voor je eigen mening of principes, want dan zouden anderen boos op jou kunnen worden.  Je hebt de neiging om je te laten leiden door de gemoedsgesteltenissen en emoties van anderen. Je bent loyaal en zet jouw eigen interesses en hobby’s opzij om te doen wat anderen van jou verlangen. Je vindt het geven van seks belangrijker dan het krijgen van liefde.   

CONTROLE

Doordat je steeds op zoek bent naar bevestiging door de ander, probeer je de ander te manipuleren. Je geeft ongevraagd advies, overlaadt de andere met cadeautjes en gunsten. Maar omdat je je eigen gevoelens moeilijk kan uiten, kan dit leiden tot paniekaanvallen, driftbuien of een gevoel van hulpeloosheid. Als anderen jouw hulpaanbod weigeren, word je kwaad. Seks is een middel tot manipulatie. 

We hebben een test die toelaat te evalueren of iemand codependent is. Deze test is geen diagnose maar geeft wel een indicatie. Indien het resultaat zorgwekkend is, zoek dan hulp. Maar ook als je je gewoon zorgen maakt over je gedrag, mag je ons altijd contacteren. 

HULP BIJ CODEPENDENCY

Je staat er niet alleen voor. Het herstel van codependency  richt zich op bewustwording van het probleem, op het ontwikkelen van een gezonde eigenwaarde. Gevoelens durven uiten, conflicten durven aangaan, controle durven loslaten. Het uitgangspunt van herstel is zelfzorg. Groepssessies, het delen van ervaringen met anderen/lotgenoten zijn hier van grote waarde.  Als je meer eigenwaarde en liefde voor jezelf ontwikkelt, kan het patroon van codependentie doorbroken worden en kan je gezondere, gelijkwaardigere relaties aantrekken. 

Partners kan je zien als spiegels. We trekken vaak iemand aan die op dezelfde manier van ons houdt als wij zelf doen. Bij Nova Vida Recovery kan je hiervoor terecht bij specialisten met een ruime ervaring in gedragsverslaving en met uitstekende herstelresultaten. Wij bieden een veilige omgeving en discretie. Aarzel niet ons te contacteren indien je met twijfels zit.


Leestips: 
  

  • Melody Beattie (zie hoger) is de eerste die in 1986 codependency omschreef in haar bestseller Codependent No More”, in het Nederlands vertaald als “Leef je eigen leven”.  
  • Grenzeloos liefhebben (Facing Codependence) van Pia Mellody is een ander referentiewerk.
  • “Liefdesbang” van Hannah Cuppen, beschrijft verlatingsangst en bindingsangst en het belang van verbinding en zelfliefde.  
  • Op de website van psychotherapeute Robin Noorwoodvind je ook veel informatie. In haar bekendste werk “Als hij maar gelukkig is”,  schrijft ze over relatieverslaving en zelfopoffering uit liefde en hoe je eraan kunt ontsnappen.  
  • Ook de website Sarah Hofman is een bron van informatie over codependentie en relatieverslaving. Je vindt er tevens een lijst aan goede boeken over het thema. 

Kijktip:   

De interactieve film “Verslaafd aan jou” van het Trimbos-Instituut geeft een goed beeld wat het betekent om samen te leven met iemand die verslaafd is aan alcohol.   

Inzicht van Nisargadatta Maharaj   

Wijsheid vertelt me dat ik niets ben, Liefde vertelt me dat ik alles ben. Tussen die twee stroomt mn leven. 

Heb jij een verslaving?

Schrijf je in voor onze nieuwsbrief!