NIEUWS

Seks- en pornoverslaving: spreken we over een mythe, een slapende reus of een onzichtbare, pijnlijke realiteit?

We nemen je graag even mee in de leefwereld van iemand met onbegrepen psychisch lijden:

“Ik verlies de controle over mijn gedachten, ik stel keer op keer gedrag dat mijn eigenwaarde keldert, maar tevens, mijn relaties en mijn volledig leven zou kunnen destabiliseren als het uit zou komen. Ik ervaar een zwaar en diep psychisch lijden maar slaag er niet in uit de vicieuze cirkel te ontsnappen. Ik leef geforceerd en in dualiteit, in een krampachtig gevecht tegen ongewenst maar onstopbaar gedrag, terwijl ik mezelf staande en gaande hou naar de buitenwereld toe.

Ik weet dat bijna net evenveel mensen (tussen de 3% en 17% van de bevolking)  lijden onder deze problematiek als aan depressiviteit (5%) maar in tegenstelling tot mensen die lijden aan een depressie, kan ik zo goed als nergens terecht voor hulp en sta ik er alleen voor, gehuld in taboe en isolement.

Door de geladenheid van, en het taboe rond mijn problematiek riskeer ik verregaande gevolgen op vlak van mijn eigen psychische gezondheid en zelfbehoud, maar ook voor mijn relatie, gezin, kinderen en omgeving. Ik riskeer mijn werk te verliezen en in de marge van de maatschappij te belanden.

Ik heb sterk de indruk dat ik niet begrepen word en zelfs afgewimpeld. binnen de huidige hulpverlening: ‘het spijt ons meneer, wij doen dit niet’ was het antwoord van één van Belgiës grootste psychiatrische klinieken op mijn hulpvraag.”

Meisje met smiley pil symboliseert het gevaar van verslaving door gelukzaligheid op korte termijn.

Bovenstaande paragraaf illustreert een onbesproken, maar zeer prevalente problematiek in onze maatschappij, waarvan het dringend tijd wordt dat deze op een professionele en constructieve wijze aan het licht gebracht wordt.

Hoewel we het vandaag niet altijd ten volle beseffen vindt er binnen het verslavingslandschap een verschuiving plaats. Terwijl “verslaving” van oudsher geassocieerd wordt met problematische overconsumptie van drugs en/of alcohol, heeft het ontluikende neurowetenschappelijk onderzoek op dit gebied ons begrip over de laatste decennia veranderd. Het is nu duidelijk dat verschillende gedragingen, die herhaaldelijk de belonings-, motivatie- en geheugencircuits versterken, allemaal kunnen leiden tot verslaving .

Als gevolg van het groeiende neurowetenschappelijke bewijs heeft de American Society of Addiction Medicine (ASAM)  reeds in 2011 haar definitie van verslaving formeel uitgebreid tot zowel gedragingen als stoffen.

De voorbije jaren hebben we een specialisatie opgebouwd in het behandelen van seksverslaving en pornoverslaving. Vanuit onze praktijkervaring kunnen we stellen dat we enkel nog maar het topje van de ijsberg hebben gezien en dat er een slapende reus onder onze samenleving ligt.

De gekende substantieverslavingen zijn in de meeste gevallen innefficiënte coping mechanismes om te ontsnappen aan een depressieve toestand, psychisch lijden en/of om te compenseren voor het onvermogen om zijn of haar eigen emoties autonoom te reguleren. Op dezelfde manier is compulsieve omgang met seksuele gedachten, acties en pornogebruik vaak een destructief coping mechanisme met desastreuze gevolgen voor zichzelf en de omgeving. Door de technologie-boom die sinds de jaren ’90 opmars maakt, hebben mensen instant access tot dating & sex apps, online prostitutie, chat-en cam websites en pornografie, waardoor deze vorm van gedragsverslaving zich aan het transformeren is van een sneeuwbal naar een heuse lawine.

Het laatste wat we willen is de rol van moraalridder op ons nemen.  De drijfveer is eerder dit probleem uit de schaduw te zetten zodanig dat mensen die het dagdagelijks gevecht aan het leveren zijn, een kans krijgen op herstel.

Verder vinden we in het algemeen belang om heel specifiek pornoverslaving bij jongeren in de kijker te zetten . We stellen vast dat jongeren (12-13 jarigen) zeer gemakkelijk toegang hebben tot pornosites. Mede door de bevindingen van de neurowetenschap mogen we aan de alarmbel trekken. 

Tienermeisje is onder de indruk van aanstootgevende porno op haar mobiele telefoon.

Zij hebben kunnen constateren dat in het brein van jongeren die veelvuldig porno bekijken, veranderingen plaatsvinden. Dit is vaak het startsein voor de weg naar verslaving, maw de onverzadigbare dopaminejacht naar endorfine.

Indien er vandaag geen doeltreffende actie wordt genomen, voorspellen we dat binnen een kleine 10 jaar een aanzienlijke groep jongeren de hulpverlening zal overspoelen.

Seksverslaving is in België niet alleen een taboe, het lijkt zelfs niet te bestaan en wordt doodgezwegen.  Als het woord seksverslaafde of seksverslaving al ter sprake komt, wordt er in vele gevallen lacherig over gedaan, insinueert men dat het te maken heeft met een extreem libido of wordt het afgeschilderd als pervers. Het probleem van herkenning en erkenning van dit soort verslaving komt ook tot uiting binnen de hulpverlening.

Psycho-educatie en bewustwording is een braakliggend terrein. Vanwege de clichés en de stigmatisering blijven velen gevangen in de cirkel van verslaving. Terwijl alle verslavingen nog steeds worstelen met een zeker stigma is seksverslaving de kampioen. Seks- en pornoverslaving worden nog steeds op grote schaal verkeerd begrepen en zijn gehuld in geheimhouding en schaamte. Het vergt dus veel moed en doorzettingsvermogen om hierbij naar hulp op zoek te gaan.

Sexverslaving en pornoverslaving hebben vaak te maken met een bindingsproblematiek of onderliggende trauma's. Twee handen houden elkaar vast als symbool voor verbinding.

Het besef dat er binnen de pornoindustrie biljoenen dollars rondgaan en er dagelijks 68 miljoen keer gebruik gemaakt wordt van de zoekmachine voor pornografisch material, mogen we concluderen dat dit voor velen in  een vluchtweg kan uitmonden.

Wat is het zeker niet maar wat is het dan wel?

Waar het niet over gaat is de activiteit  zelf, (pornokijken, prostitutiebezoek, vreemdgaan, chatsessie, scannen, flirten…) maar de relatie tot de activiteit. We spreken van een seksverslaving indien het de persoon tijdelijk verlossing geeft van een vorm van lijden, leegte of drang, er een sterke vorm van dwangmatigheid in het gedrag zit, het gedrag negatieve gevolgen met zich meebrengt maar niet gestopt kan worden.

De grootste misvatting is dat men denkt dat het enkel om een seksuele drang gaat of een extreem hoog libido. Het gaat niet over een hoge sexuele drive maar over het voeden van een diepere emotionele nood. Vaak zien we dat bindingsproblematiek en trauma onderliggende factoren zijn.

Velen vinden het een slechte zaak om seksverslaving te labelen of om een diagnose “te forceren” omdat dit de schaamte en de ontkenning nog zou kunnen vergroten. 

Los van deze discussie en  het morele debat, blijven velen worstelen met een copingstrategie die hen en hun omgeving erg veel schade toebrengt.

Een van de meest voorkomende misvattingen over seks- en pornoverslaving is dat het gekoppeld is aan een seksueel verlangen. In onze klinische ervaring, ondersteund door een groeiend onderzoek, is seks- noch pornoverslaving hetzelfde als een hoge seksuele drang. In feite zouden velen zelfs zo ver gaan om te zeggen dat ze eerder een lage seksuele drang hebben en/of dat hun verslaving hen heeft beroofd van hun libido.

Hoewel hun dwangmatig gedrag in sommige opzichten seksueel is (obesessief compulsief disorder), is de primaire motivatie geen verzadiging van seksuele drang of een kwestie van libido maar een psychologische behoefte om te voldoen aan een diepere emotionele nood en om te voldoen aan een biologische verlangen in de hersenen.

Als we bijvoorbeeld een situatie bekijken waarbij een persoon tot acht uur online is om porno te bekijken kunnen we bezwaardelijk concluderen dat het hier gaat om de sexuele drift te verzadigen. 

Gebroken hart symboliseert verbindingsproblematiek bij seks-en pornoverslaving.

Het motief voor dergelijk gedrag is ontsnappen aan de werkelijkheid en trachten te genieten van de opgewonden hersentoestand.

Hulpverlening?

Voor mensen die op zoek gaan naar de gepaste hulp is het vaak een lange zoektocht en worden vaak de bomen door het bos niet meer gezien. Vaak hebben mensen al eeen lange weg afgelegd (sexuologen, relatietherapeuten…) voor ze bij ons aankloppen.

Het zijn vaak de partners die de eerste stap zetten om de vraag naar hulp. De wijze waarop zij worden opgevangen is cruciaal. De ontdekking slaagt voor velen in als een bom en wordt als traumatisch ervaren (schock, ongeloof, woede, verdriet…). Een vraag die dikwijls wordt gesteld is of de relatie nog levensvatbaar kan zijn. Een cruciale factor hierbij is of de partner de morele kaart trekt of de onderliggende oorzaken kan erkennen. Voor de cliënt, hoe gek het ook mag klinken, voelt het als een bevrijding, een eerste stap naar herstel.

Inmiddels hebben we onze innovatieve aanpak op de kaart gezet en worden we gevonden. Getuigen geven aan dat ze binnen het hersteltraject eindelijk het gevecht hebben kunnen opgeven, zichzelf hebben leren kennen en zien opnieuw perspectief.

Groepsbehandeling voor zowel de cliënt als de partner zien we als een noodzakelijk gegeven om zich te kunnen ontdoen van het destructief gevoel van schaamte en schuld en instandhoudende patronen. We mogen zeggen dat we op dit vlak dan ook uniek  zijn in België.

Een andere reden waarom wij geloven dat groepsbehandeling bij deze problematiek zo betekenisvol kan zijn, heeft te maken met het gegeven dat de groep het gevoel van isolement reduceert en dat o.a. daardoor de cyclus van verslaving kan worden gestopt.

Conclusie:

Het is hoognodig om de grote groep van mensen die dagelijks in gevecht leven met dit onderkend en gestigmatiseerd probleem de kans te geven om te stoppen met vechten en op herstel naar een leven in vrijheid, innerlijke rust en een nieuwe verbondenheid met zichzelf en anderen. Het is essentieel om het taboe te doorbreken en aan sensbilisering te doen, net zoals de hulpverlening dringend moet bijbenen wat betreft kennis, begrip en behandelingsstrategieën.

Facebook
Twitter
LinkedIn

Heb jij een verslaving?

Schrijf je in voor onze nieuwsbrief!